«قانون حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی کشور» در تاریخ  1397/7/16  توسط مقام محترم ریاست جمهوری جهت اجرا ابلاغ شد.

متن کامل قانون را از اینجا دریافت نمایید.

بخش هایی از این قانون به شرح ذیل است:

ماده 3 - در اجرای مفاد این قانون، وزارتخانه های جهادکشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست موظفند هر کدام با استفاده از امکانات جاری بدون گسترش ساختار تشکیلاتی و با سازماندهی تمامی واحدهای درون سازمانی موجود که در ذیل احکام این قانون قرار می گیرند، ساختاری مستقل و متناسب تا سطح معاون بالاترین مقام مسؤول دستگاه و با رعایت قوانین و مقررات مربوط تأسیس و حسب مورد به ترتیب امور منابع ژنتیکی کشاورزی اعم از حفاظت از ذخایر ژنتیکی و بانک ژن در محدوده امور مربوط به کشاورزی، باغبانی، جنگل، مرتع، بیابان، شیلات، دام، طیور، زنبورداری و خوراک دام و طیور و بیماری ها و آفات مرتبط با این موارد، منابع ژنتیکی پزشکی انسانی و منابع ژنتیکی حیات وحش را با شرح وظایف زیر مدیریت نمایند:
الف- شناسایی، نگهداری، ثبت، حفاظت، پایش و احیای منابع ژنتیکی و دانش سنتی مرتبط با آن ها
ب- نظارت بر بهره داری از منابع ژنتیکی و صدور مجوز بهره برداری ژنتیکی در دستگاه های مربوط
پ - استیفای حقوق ملی و صیانت از آن در سطح داخلی و بین المللی
ت- ارتقای آگاهی های عمومی و دانش تخصصی مربوط
ث- شناسایی عوامل تهدیدکننده، پیشگیری و به حداقل رساندن تهدیدهای متوجه منابع ژنتیکی
ج- حمایت و توسعه تحقیقات در زمینه های حفاظت، ثبت و بهره برداری پایدار از منابع ژنتیکی
تبصره- در اجرای این قانون مقام صلاحیت دار در مراجع و مجامع بین المللی جهت استیفای حقوق جمهوری اسلامی ایران توسط هیات وزیران تعیین خواهد شد.

ماده 5 - اشخاص حقیقی و حقوقی نمی توانند منابع ژنتیکی یا اجزای تشکیل دهنده آنها را به صورتی که در زیستگاههای طبیعی یافت و یا حفاظت می شوند و یا توسط کشاورزان و بهره برداران استفاده می شوند، تحت مالکیت فکری خود ثبت کنند.
تبصره 1- منابع ژنتیکی با مشخصات جدید، بر اساس فرآیندهای بهنژادی و دست ورزی ژنتیکی با رعایت مفاد این قانون و سایر قوانین مربوط به مالکیت فکری توسط نهادهای متولی این قانون، قابل ثبت بوده و این ثبت موجب مالکیت فکری می باشد.
تبصره 2- ثبت ارقام گیاهی جدید مطابق قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر و نهال مصوب 1382/4/29   صورت می گیرد.

ماده 8 - رفتارهای زیر جرم است و حسب مورد مرتکب با حکم مراجع قضائی ذی صلاح به مجازات زیر محکوم می شود:
الف - دسترسی و بهره برداری ژنتیکی بدون رعایت مفاد این قانون و صادرات و خارج ساختن منابع ژنتیکی به منظور دسترسی و بهره برداری از منابع ژنتیکی بدون مجوز نهاد متولی مربوط، به ترتیب مستوجب یک یا چند نوع از مجازات های تعزیزی درجه (5) و (6) قانون مجازات اسلامی است.
ب - هر گونه اقدام به فرسایش و یا تخریب عمدی و بدون مجوز منابع ژنتیکی و یا زیستگاههای آنها، مستوجب یک یا دو نوع از مجازات های درجه (4) تعزیری قانون مجازات اسلامی است و چنانچه اقدامات صورت گرفته به صورت گسترده موجب آسیب و یا از بین رفتن منابع ژنتیکی گردد و امنیت ملی را در حوزه های اقتصادی، غذایی، زیست محیطی و دفاعی با مخاطره مواجه سازد مرتکب به حداکثر مجازات مقرر در این بند محکوم می شود. رهاسازی بدون مجوز نمونه های ژنتیکی بیگانه در صورتی که موجب فرسایش و یا تخریب منبع ژنتیکی و یا زیستگاههای آنها شود نیز مشمول حکم همین بند است.