گواهی دوره آموزشی اصول کار با حیوانات آزمایشگاهی

با توجه به الزامات اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی به خصوص الزامات «راهنمای مراقبت و استفاده از حيوانات آزمايشگاهی در امور علمی در جمهوری اسلامی ايران» که توسط «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در سال 1399 به دانشگاه ها، سازمان ها و مراکز پژوهشی کشور ابلاغ شده است، از این پس مسئولیت «بررسی اخلاقی طرح های پژوهشی/ پایان نامه های مرتبط با حیوانات آزمایشگاهی» به عهده «کمیته های تخصصی اخلاق در کار با حیوانات آزمایشگاهی» است.

طبق راهنمای مذکور، افراد دخیل در نگهداری یا استفاده از حیوانات آزمایشگاهی، قبل از هرگونه کار با حیوانات، موظف به گذراندن «دوره آموزشی اصول کار با حیوانات آزمایشگاهی (با محوریت اخلاق در پژوهش)» و اخذ گواهی می‏باشند. این دوره های آموزشی باید مورد تایید «کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش» بوده و مجوز مربوطه را اخذ کرده باشند. بنابراین گواهی گذراندن این دوره های آموزشی به عنوان یکی از مستندات مورد نیاز برای بررسی طرح نامه طرح پژوهشی/ پایان نامه در «کمیته تخصصی اخلاق در کار با حیوانات آزمایشگاهی جهاددانشگاهی» است.

شایان ذکر است درصورتیکه واحد/ پژوهشکده/ پژوهشگاه/ دانشگاهی در جهاددانشگاهی، تمایل به برگزاری «دوره آموزشی اصول کار با حیوانات آزمایشگاهی» داشته باشند، باید درخواست مجوز برگزاری دوره آموزشی (به همراه برنامه دوره، سرفصل های دوره و مشخصات مدرسین) را با نامه رسمی به «دبیرخانه کارگروه اخلاق در پژوهش جهاددانشگاهی» ارسال نمایند تا هماهنگی لازم با «دبیرخانه کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش» جهت اخذ مجوز انجام شود.

 سرفصل های مباحث «دوره آموزشی اصول کار با حیوانات آزمایشگاهی» باید حداقل شامل موارد ذیل باشد  (این سرفصل ها توسط کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش، ابلاغ شده است):
1.    اخلاق در کار با حیوانات آزمایشگاهی
2.    راهنمای مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی
3.    روش های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی
4.    انتخاب موضوع پژوهش و دسترسی به منابع
5.    اصول طراحی پژوهشهای مداخله ای
6.    نحوه محاسبه تعداد حیوانات مورد نیاز در پژوهش
7.    آشنایی با ویژگی های بیولوژیک حیوانات آزمایشگاهی معمول
8.    استانداردهای محل پرورش و نگهداری از حیوانات
9.    انتخاب حیوان مدل
10.    نحوه تکمیل فرم درخواست بررسی اخلاقی طرحهای پژوهشی حیوانات آزمایشگاهی
11.    روش استفاده از حیوانات در پژوهش
12.    ایمنی در کار با حیوانات آزمایشگاهی
13.    اصول حمل و نقل حیوانات آزمایشگاهی
14.    اصول تجویز مواد به حیوانات آزمایشگاهی
15.    اصول نمونه برداری
16.    تشخیص درد و رنج در حیوانات آزمایشگاهی
17.    مبانی بیهوشی و بیدردی حیوانات آزمایشگاهی
18.    اصول جراحی تجربی
19.    یوتانزی حیوانات آزمایشگاهی
20.    روش ارائه نتایج پژوهش